“Học viên mang luận án đến nhà tôi đều đưa phong bì”
“Tất cả những trường hợp đến nhà tôi đưa luận văn, luận án để chấm đều có phong bì. Tôi không biết là bao nhiêu và chắc rằng họ đến nhà các thầy khác cũng thế thôi” - Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Minh Thuyết chia sẻ với phóng viên Xuân Mai, báo Tiền phong.
Thực tiễn đào tạo sau đại học ở nước ta hiện nay không nghiêm, từ khâu chọn đề tài cho đến quá trình hướng dẫn, nghiên cứu, đánh giá.
Nhiều đề tài nghiên cứu phù phiếm. Trong quá trình đào tạo, chương trình không được cập nhật, bị cắt xén nhiều. Phương pháp giảng dạy cũ. Đặc biệt, khâu đánh giá luận án, luận văn phần lớn được thực hiện với sự xuê xoa, dễ dãi.
Hiện nay có một hiện tượng rất phổ biến: Nhiều cơ sở đào tạo cho học viên, nghiên cứu sinh trực tiếp cầm luận văn, luận án đến nhà riêng của thành viên hội đồng để chấm. Như thế là sai với quy chế của Bộ GD&ĐT.
Tất cả những trường hợp đến nhà tôi đưa luận văn, luận án để chấm đều có phong bì. Tôi không biết là bao nhiêu. Tôi chắc rằng đến nhà các thầy khác cũng thế thôi. Nhưng nếu các thầy nhận phong bì như thế thì làm gì còn khách quan nữa.
Những trường hợp ấy, tôi đều phê bình và nói nghiêm khắc: Cầm lấy phong bì hoặc tôi sẽ không đến hội đồng.
Nhưng thưa ông, thực tế không ít thầy hướng dẫn khéo léo “vòi” tiền của học viên thì công việc mới “xuôi chèo mát mái”?
Theo đánh giá chủ quan của tôi, những trường hợp thầy gợi ý để học viên đưa tiền là có, nhưng hiếm. Tôi nghĩ những người như thế đã chọn nhầm nghề. Làm sao học sinh có thể tôn trọng được thầy, nhân viên có thể tôn trọng thủ trưởng nếu như người ta đạt được cái gì đó bằng tiền? Điều đó là xấu hổ cho người thầy.
Vậy trong kỳ họp Quốc hội tới, ông có chất vấn về những vấn đề bất cập trong đào tạo sau đại học?
Trong kỳ họp Quốc hội này, tôi đã gửi phiếu chất vấn đến Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Thiện Nhân vì ông cũng kiêm chức Chủ tịch Hội đồng Học hàm Nhà nước. Tôi cũng đã gửi câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Bộ Nội vụ Trần Văn Tuấn.
Tôi chưa yên tâm về đề án đào tạo 20.000 tiến sĩ của Bộ GD&ĐT nên đã gửi câu hỏi chất vấn. Theo tôi, đào tạo tiến sĩ hiện nay quan trọng nhất phải là chất lượng.
Nếu 20.000 tiến sĩ được đào tạo là thực chất thì quá tốt, nhưng vấn đề là thực tiễn đào tạo chưa đáp ứng được yêu cầu nên phải chấn chỉnh quy trình đạo tạo để nâng cao chất lượng trước. Các cụ vẫn nói “quý hồ tinh bất quý hồ đa”.
Tôi phải sợ một cái gì ở trên tôi, đó chính là yêu cầu về chất lượng và quy chế đào tạo. Chúng ta phải biết sợ một cái gì đó thì mới chống được học giả, bằng cấp thật
Trao đổi với các bạn trẻ về vấn đề “bằng cấp hay học vấn?”, vậy trong hơn 40 năm giảng dạy và công tác trong ngành giáo dục, ông đã bao giờ thấy trường hợp nào nhờ bằng giả mà “leo” cao?
Chúng ta thường sử dụng cụm từ “bằng giả” với 2 nghĩa: Bằng có nguồn gốc in giả và bằng không có nguồn gốc giả nhưng người sở hữu có trình độ không tương xứng với bằng, hay còn được gọi là học "giả”.
Trong quá trình công tác ở trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQGHN), tôi cũng nhận được công văn của một số tỉnh, cơ quan gửi về, yêu cầu xác minh bằng của một người. Đó là những đối tượng đang được xem xét bầu vào cơ quan lãnh đạo cấp tỉnh.
Trong thời gian phụ trách đào tạo hệ đại học tại chức của trường, khi duyệt kết quả tốt nghiệp, chúng tôi cũng phát hiện nhiều bằng THPT giả. Có những trường hợp khi vào trường thì sử dụng bằng giả nhưng trong quá thời gian ở đại học họ đã kịp học để lấy bằng tốt nghiệp THPT.
Theo ông cần có giải pháp gì để khắc phục được thực trạng buôn bằng, bán cấp đang gây bức xúc trong dư luận?
Chúng ta phải rà soát lại quy trình đào tạo hiện nay xem yếu ở khâu nào để có biện pháp chấn chỉnh ngay. Bộ GD&ĐT phải tăng cường thanh, kiểm tra và xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm để làm gương.
Bên cạnh đó, phải hoàn thiện luật giáo dục và tới đây là luật công chức (sắp được thông qua).
Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng, quan trọng hơn là phải tạo ra được thị trường lao động lành mạnh, để gây sức ép với các cơ sở đào tạo và các đơn vị tuyển dụng.
Có những em học kém, ra trường vẫn có công ăn việc làm vì bố mẹ có tiền, lo được hết. Nếu như thị trường lao động bây giờ không chấp nhận những cán bộ như vậy, những doanh nghiệp như vậy thì chắc chắn “cung” phải thay đổi.
Hiện nay một số cán bộ Nhà nước, thậm chí là cấp Vụ đã bỏ ra ngoài công tác. Như vậy là các doanh nghiệp tư nhân đã tuyển được những người có năng lực và tất nhiên họ sẽ phát triển. Khi đó, các doanh nghiệp này sẽ quay lại tạo áp lực cạnh tranh cho chính những đơn vị nhà nước đã mất người tài.
Xin cảm ơn ông!
Theo Tiền phong | 16/5/2008